Το ήπαρ (συκώτι), βρίσκεται στο δεξί άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς, κάτω από το διάφραγμα, δεξιά του στομάχου και επικαλύπτει τη χοληδόχο κύστη. Είναι ένα κοκκινωπό-καφέ, σφηνοειδές όργανο με δύο λοβούς άνισου μεγέθους και σχήματος.
Το ήπαρ αποτελεί το «εργοστάσιο» 500 περίπου βιοχημικών αντιδράσεων και λειτουργιών. Συνδράμει στο πεπτικό, στη σύνθεση και τη διάσπαση μικρών και πολύπλοκων μορίων, πολλά από τα οποία είναι απαραίτητα για φυσιολογικές ζωτικές λειτουργίες. Περίπου το 60% των γονιδίων του ανθρώπινου οργανισμού που κωδικοποιούν πρωτεΐνες, υπάρχουν στο ήπαρ.
Το ήπαρ αποτελείται από δύο λοβούς. Οι λοβοί συγκρατούνται μαζί από ένα λεπτό, πυκνό, ακανόνιστο, ινώδες ελαστικό στρώμα συνδετικού ιστού, γνωστό ως κάψουλα Glisson, που εκτείνεται από την ινώδη κάψουλα που καλύπτει ολόκληρο το ήπαρ, συνοδεύοντας τα αιμοφόρα αγγεία, τους αγωγούς και τα νεύρα. Ολόκληρη η επιφάνεια του ήπατος, εκτός από τη γυμνή περιοχή, καλύπτεται από ένα ορό που προέρχεται από το περιτόναιο και αυτό προσκολλάται σταθερά στην εσωτερική κάψουλα του Glisson.
Το ήπαρ συνδέεται με δύο μεγάλα αιμοφόρα αγγεία:
Το ήπαρ είναι ένα ζωτικό όργανο και αποτελεί το βιοχημικό εργαστήριο του οργανισμού. Μεταξύ άλλων, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο:
Στον μεταβολισμό των υδατανθράκων, των πρωτεϊνών, των αμινοξέων και των λιπιδίων:
Στην παραγωγή παραγόντων πήξης, καθώς και στην παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων
Παράγει θρομβοποιητίνη , μια ορμόνη γλυκοπρωτεΐνης που ρυθμίζει την παραγωγή αιμοπεταλίων από το μυελό των οστών.
Συμβάλλει στο μεταβολισμό των λιπιδίων: εκτελεί σύνθεση χοληστερόλης , λιπογένεση και παραγωγή τριγλυκεριδίων και ένα μεγάλο μέρος των λιποπρωτεϊνών του σώματος συντίθεται στο ήπαρ.
Παίζει βασικό ρόλο στην πέψη: Παράγει και αποβάλλει τη χολή (κιτρινωπό υγρό) που απαιτείται για γαλακτωματοποίηση λιπών και βοηθά στην απορρόφηση της βιταμίνης Κ από τη διατροφή.
Διάσπαση και απέκκριση πολλών απορριμμάτων. Παίζει βασικό ρόλο στη διάσπαση ή την τροποποίηση τοξικών ουσιών και στον μεταβολισμό φαρμάκων .
Αποθήκη βιταμινών: της βιταμίνης Α (προμήθεια 1-2 ετών), της βιταμίνης D (παροχή 1-4 μηνών), της βιταμίνης Β 12 (προμήθεια 3-5 ετών), της βιταμίνης Κ, σίδηρος και χαλκός.
Ανοσολογικές επιδράσεις: το μονοπυρηνικό σύστημα φαγοκυττάρων του ήπατος περιέχει πολλά ανοσολογικά ενεργά κύτταρα, που ενεργούν ως «κόσκινο» για αντιγόνα που μεταφέρονται σε αυτό μέσω του πύλης .
Παράγει αλβουμίνη, την πιο άφθονη πρωτεΐνη στον ορό του αίματος, συνθέτει αγγειοτασινογόνο , μια ορμόνη που είναι υπεύθυνη για την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, παράγει το ένζυμο καταλάση προκειμένου να διασπάσει το υπεροξείδιο του υδρογόνου , ένα τοξικό οξειδωτικό παράγοντα.
Διαφορετικές παθήσεις του ήπατος προκαλούν οξεία ηπατική ανεπάρκεια, η οποία μπορεί να μεταβληθεί και σε χρόνια.
Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο St. Pierre
Rue Haute 322 - 1000 Bruxelles RDU
003225354115